Przydatne rady dla przyszłych rodziców

Aktywność fizyczna musi być indywidualnie dobrana dla każdej ciężarnej. W przypadku dużego zagrożenia porodem przedwczesnym czy nadciśnienia każdy wysiłek fizyczny może być niebezpieczny, z drugiej jednak strony w przypadku ciąży fizjologicznej zaleca się:

  • spacery,
  • basen,
  • ćwiczenia fizyczne dla kobiet ciężarnych (np. jogę dla kobiet ciężarnych).

Zdecydowanie odradza się w ciąży:

  • wizyt w solarium,
  • korzystania z sauny,
  • sporty kontaktowe (np. koszykówka),
  • sporty ekstremalne.

Wysiłek fizyczny powinien być dostosowany do tygodni ciąży, wcześniejszych przyzwyczajeń, oraz dotychczas uprawianych sportów.

W ciąży o przebiegu fizjologicznym brak jest przeciwwskazań do podróżowania. Najbezpieczniejszym jest II trymestr, szczególnie jeśli chodzi o latanie samolotem. W trakcie długich podróży (samolot, autokar) zaleca się co kilka godzin spacery i ćwiczenia nóg celem profilaktyki zakrzepowego zapalnie żył. Przy podróżach samochodem zaleca się co 2 godziny 10 minutowe przerwy. Większość linii lotniczych wymaga zaświadczenia o braku przeciwwskazań do podróży samolotem, a część z nich nie pozwala na podróżowanie po 36. tygodniu.

opracowanie dr med. specjalista ginekolog-położnik Dariusz Gołąbek

Seks w ciąży

Jeśli ciąża przebiega bez komplikacji – ciesz się seksem. Wiele kobiet twierdzi nawet, że ich życie erotyczne nigdy dotąd nie było tak udane, jak w stanie brzemiennym.

Ciężarne mogą zawdzięczać to poczucie zmianom w organizmach. Niektóre z nich twierdzą, że szybciej osiągają orgazm. Doznania mogą potęgować wywołane zmianami hormonalnymi wrażliwość i przekrwienie pochwy, wrażliwe piersi i brak obawy przed niechcianą ciążą.

Seksowi w ciąży sprzyja zwłaszcza jej środkowy trymestr – najczęściej pomiędzy 12-16 tygodniem, kiedy mijają nudności i wymioty, a brzuch jest jeszcze na tyle niewielki, ze nie stanowi przeszkody podczas stosunku. Zainteresowaniu współżyciem sprzyja dobra forma psychiczna kobiety – gdy płód nie jest zagrożony, gdy kobieta i jej partner z radością oczekują dziecka.

Bywa, że sam partner unika współżycia – albo traci zainteresowanie partnerką, w której widzi głównie przyszłą matkę albo obawia się że podczas stosunku dojdzie do uszkodzenia płodu lub poronienia czy porodu przedwczesnego. W pierwszym wypadku obawy są bezpodstawne – bo płód chroniony przez mięsień macicy, błony płodowe i płyn owodniowy jest bezpieczny, a podczas stosunku odczuć może jedynie kołysanie. W drugiej kwestii opinie lekarzy są podzielone. Podczas stosunku drażniona jest mechanicznie szyjka macicy, która poprzez łuk odruchowy wyzwala uwalnianie z centralnego systemu nerwowego oksytocyny, a ta z kolei jest czynnikiem naskurczowym mięśnia macicy. Dodatkowo sam orgazm może wyzwalać czynność skurczową mięśnia macicy. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest obecność w nasieniu miedzy innymi prostaglandyn, które na mięsień macicy mają podobne działanie jak oksytocyna oraz powodują rozwieranie szyjki macicy, co w konsekwencji prowadzi do porodu przedwczesnego.

Należy też pamiętać, iż drażnienie brodawek sutkowych wyzwala uwalnianie oksytocyny, co jest wykorzystywane po porodzie celem podtrzymania laktacji przez ssanie brodawki przez dziecko. W ciąży fizjologicznej opisane powyżej zmiany są najczęściej bez wpływu na dalszy jej przebieg. Niektórzy lekarze z tego powodu zalecają ograniczenie współżycia w ostatnich 4-6 tygodniach. Natomiast w pewnych okolicznościach seks w ciąży może być przeciwwskazany ze względu na ryzyko poronienia czy porodu przedwczesnego – a mianowicie w przypadku przedwczesnej czynności skurczowej mięśnia macicy, łożyska przodującego, przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego, krwawienia z dróg rodnych oraz we wszystkich sytuacjach kiedy lekarz opiekujący się kobietą po badaniu położniczym stwierdzi, iż może to stanowić zagrożenie dla płodu. Są to tak zwane ciąże wysokiego ryzyka, w których lekarze niemal zawsze zalecają rezygnację z seksu.

Gdy istnieje takie ryzyko, lekarze informują o tym pacjentki.

Jakie pozycje doradza się ciężarnym?

Takie, które instynktownie uznają za najlepsze. W I trymestrze, gdy macica jest mała a co za tym idzie mały brzuch, pozycje przy współżyciu są obojętne. Później należy wybrać taką, która nie będzie uciskać brzucha, gdyż drażnienie mechaniczne powłok brzusznych, a przez to ciężarnej macicy również wyzwala czynność skurczową. Dlatego w ciąży wysokiego ryzyka przy zagrażającym porodzie przedwczesnym upomina się pacjentki, aby nie głaskały się po brzuchu (co bardzo lubią robić) okazując tym samym pieszczoty dziecku, gdyż takim postępowaniem potęgują zagrożenie.

W późniejszych tygodniach zaleca się pozycje uznane za bezpieczne czyli tylno-boczną (kobieta leży na boku, mężczyzna za nią na tym samym boku), na jeźdźca (kobieta siedzi na leżącym na plecach partnerze, zwrócona twarzą do niego), na jeźdźca odwrócona (kobieta również siedzi okrakiem na leżącym partnerze, ale jest zwrócona do niego tyłem), pozycja tylna (kobieta klęczy np. opierając się o brzeg łóżka, mężczyzna klęka za nią).

No i zawsze rozmowy, pieszczoty, pocałunki, przytulanie się – także wtedy, gdy musicie lub wolicie zapomnieć na jakiś czas o współżyciu.

Seks w ciąży może umocnić więź między przyszłymi rodzicami i dostarczyć im wiele radości. Ale jest możliwy tylko pod warunkiem, że ciąża przebiega prawidłowo.

opracował dr Dariusz Gołąbek, zastępca ordynatora Szpitala Ginekologiczno – Położniczego Ujastek w Krakowie.

Porady dla młodych rodziców

Kilka praktycznych rad dla młodej Mamy i młodego Taty:

  1. Pamiętajcie o odpoczynku, śpijcie kiedy śpi dziecko. Zmęczenie sprzyja negatywnym emocjom i wpływa na wszystko co się dzieje: karmienie, dochodzenie do zdrowia i nastawienie do innych.
  2. Pierwszych gości przyjmijcie, gdy dziecko będzie miało ok. 1 miesiąca.
  3. Jeśli ktoś oferuje swoją pomoc – skorzystajcie z niej (przyniesie obiad, zrobi zakupy).
  4. Jeśli trudno Wam znieść bałagan wysprzątajcie jeden pokój, reszta może poczekać.
  5. Jeśli jesteście zmęczeni, nie odbierajcie telefonów, możecie później oddzwonić.
  6. Rozmawiajcie o swoich wątpliwościach, dzielcie się sukcesami, obawami i momentami frustracji z innymi młodymi rodzicami, własnymi rodzicami, przyjaciółmi.
  7. Znajdźcie czas dla siebie, nie lekceważcie swoich potrzeb fizycznych i psychicznych, np. potrzeby wyjścia z domu, wspólnego posiłku, odpoczynku.
  8. Potrzebna jest Wam wiedza. Dziecko kochacie instynktownie, ale opieki nad nim trzeba się nauczyć. Czytajcie i pytajcie.
  9. Filtrujcie otrzymywane rady, szczególnie dotyczące karmienia. Osób, które radzą spytajcie czy same karmiły, jak długo, czy czerpały z tego przyjemność.
  10. Nie trzymajcie się sztywno planu zajęć. Lepsza jest elastyczność. Starajcie się dopasować do sygnałów od dziecka, kiedy jest głodne, kiedy śpi.
  11. Akceptujcie swoje dziecko takim jakim jest, nawet jeżeli oczekiwania wobec niego były inne. Ono potrzebuje akceptacji dla prawidłowego rozwoju i poczucia własnej wartości.
  12. Ojciec dziecka niech przyjmie na siebie rolę bufora miedzy młodą mamą, a wszystkimi osobami, które będą wobec niej wygłaszać krytyczne uwagi. Młody Tata powinien oznajmić wszem i wobec, że bezgranicznie ufa w zdolności swojej partnerki, jako matki i popiera jej sposób wychowania i opieki nad dzieckiem.
  13. Młody Tata powinien aktywnie włączyć się w wychowanie swojego dziecka, jest to początek dorastania do roli Taty i zaczątek niezwykłej więzi z dzieckiem i między rodzicami.
  14. Mężczyźni też potrzebują wysłuchania, wypowiedzenia się o nowej dla nich roli!
  15. Z pełnymi kontaktami seksualnymi należy wstrzymać się do 6 tyg. po porodzie, co nie oznacza jednak konieczności rezygnacji z bliskości.
  16. Seks wymaga energii i zaangażowania. O to może być trudno z powodu zmęczenia i niewyspania. Poza tym nie może być już tak spontaniczny, lecz dostosowany do momentów snu dziecka. Rezygnacja ze spontaniczności na rzecz zaplanowania pozwoli dłużej cieszyć się chwilami bliskości.
  17. Warto, aby kobieta pamiętała, że poza rolą matki nadal jest żoną i partnerką swojego męża.
  18. Swoje uczucia musi ona podzielić na dziecko i swojego mężczyznę.
  19. Dobrze jest, jeżeli mężczyzna może zostać w domu ze swoją rodzina przez ok. 2 tygodnie po porodzie.
  20. Zostawcie na później mniej ważne sprawy. Jeśli tylko możecie – cieszcie się sobą!
  21. Trudniejsze chwile będą coraz rzadsze i przeminą w ciągu następnych miesięcy.