Skąd się biorą bakterie w moczu?

Obecność bakterii w moczu świadczy o zakażeniu układu moczowego. Drobnoustroje wnikają do dróg moczowych i namnażają się tam, wywołując stan zapalny. Zakażaniu może ulegać pęcherz lub nerki. Jednakże nie zawsze obecność bakterii w moczu prowadzi do rozwoju infekcji. W takiej sytuacji może bowiem wystąpić bakteriomocz – bezobjawowy stan niewymagający leczenia.

Bakterie w moczu – przyczyny

Niewielka ilość bakterii w moczu nie jest powodem do obaw. Występują one naturalnie w cewce moczowej. Stan nieprawidłowy to ilość bakterii w próbce moczu przekraczająca 1000 komórek w 1 ml. Liczna obecność bakterii w moczu może być spowodowana złymi nawykami higienicznymi i rzadkim opróżnianiem pęcherza – drobnoustroje zalegają w nim wówczas i namnażają się, a to z kolei prowadzi do stanów zapalnych. Umiejscowienie cewki moczowej w pobliżu pochwy i odbytu u kobiet sprzyja wnikaniu bakterii do pęcherza moczowego. Bakteria Escherichia coli w moczu to obok gronkowców i paciorkowców najczęstsza przyczyna stanów zapalnych. Niektóre zakażenia układu moczowego następują drogą krwiopochodną. Przyczyną ich pojawienia się mogą być choroby zakaźne. Może to być również efekt uboczny chorób dróg moczowych, takich jak: kamica nerkowa, czy rak nerki. W przypadku zakażenia krwiopochodnego źródłem jest własna flora bakteryjna występująca w jelicie grubym.

Objawy zakażenia

Objawy zakażenia układu moczowego to zazwyczaj częste oddawanie moczu, ból i pieczenie w czasie tej czynności, a czasami obecność krwi. Może również wystąpić parcie na pęcherz, problemy z utrzymaniem moczu, ból podbrzusza lub uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Zdarza się, że bakterie w moczu są trudne do wykrycia. Jeżeli występują wymienione wyżej objawy, a posiew bakteriologiczny nie wykazał obecności bakterii, przyczyną mogą być bakterie maczugowce (Corynebacterium). Konieczne są wówczas dalsze badania.

Ciąża i bakteriomocz

Bakterie w moczu w ciąży wymagają leczenia, nawet jeżeli ich obecność jest bezobjawowa. Ciąża sprzyja pojawieniu się infekcji głównie z powodu zmiany pH w pochwie. Co więcej, powiększająca się macica uciska na moczowody, a napięcie cewki moczowej się zmniejsza. Wówczas mocz może być nie do końca wydalany, a jego zaleganie powoduje rozwój bakterii. Jest to groźne dla zdrowia i może doprowadzić zapalenia nerek, przedwczesnego porodu i urodzenia dziecka z niską wagą urodzeniową. Dlatego kobieta w ciąży powinna co miesiąc wykonywać badanie moczu, by natychmiast wdrożyć leczenie w przypadku pojawienia się bakterii. Jeżeli u ciężarnej wykryte zostanie zapalenie układu moczowego, nie wystarczy zwykłe badanie, lecz comiesięczne, kontrolne badanie moczu na posiew do końca trwania ciąży.

Badanie moczu

Badanie jest bardzo proste i pozwala na szybkie wykrycie bakterii. Należy zaopatrzyć się w aptece w pojemniczek do pobrania próbki moczu. Musi on być sterylny i zamknięty w plastikowym opakowaniu. Pojemniczka nie dotyka się palcami wewnątrz. Próbkę pobiera się na czczo, tuż po przebudzeniu i umyciu się. Do pojemniczka oddaje się mocz ze środkowego strumienia. Należy dostarczyć go do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania. Wynik zazwyczaj otrzymuje się w ciągu doby. Jeżeli w 1 mililitrze moczu jeden typ bakterii przekracza 1000, wynik potwierdza zakażenie. Wskazuje też, jaki to rodzaj bakterii i jaka jest jej wrażliwość na antybiotyki. Antybiogram ułatwia lekarzowi dobranie właściwego leku.

Leczenie

Najczęstszą przyczyną zakażeń jest bakteria E.coli w moczu. Lekarz przepisuje wówczas odpowiednie środki. Mogą to być antybiotyki, jeśli występuje silna infekcja. Zakażenie nerek z objawami dodatkowymi w postaci gorączki, czy wymiotów może spowodować konieczność leczenia szpitalnego. Bardzo ważne jest, by ściśle stosować się do zaleceń lekarza. Przerwanie terapii po ustąpieniu objawów choroby może skutkować nawrotem zakażenia. Kolejna infekcja jest trudniejsza do wyleczenia, a kuracja trwa dłużej. W czasie ciąży zalecane jest stosowanie leków przeciwskurczowych, wspomagających leczenie. Podczas choroby lub antybiotykoterapii zaburzona zostaje również flora bakteryjna pochwy, co sprzyja infekcjom. Regularnie przyjmowane podczas i po zakończeniu infekcji probiotyki temu przeciwdziałają – prOVag kapsułki przykładowo pozwalają na odbudowę prawidłowej mikroflory pochwy. W czasie leczenia infekcji dróg moczowych należy również zwiększyć ilość wypijanych płynów, co zmniejszy stężenie bakterii. Kurację można wspomóc, pijąc sok z żurawiny, która utrudnia bakteriom przyleganie do ścianek układu moczowego.

Zapobieganie obecności bakterii w moczu

Aby uniknąć stanów zapalnych wywołanych przez liczne bakterie w moczu, należy przede wszystkim przestrzegać prawidłowych zasad higieny oraz pić odpowiednią ilość płynów, co dostarczy organizmowi elektrolitów, nawodni, a ponadto przepłucze drogi moczowe, wypłukując bakterie. Nie należy wstrzymywać moczu, gdyż grozi to namnażaniem bakterii. Prawidłowa dieta, oparta na błonniku, warzywach i owocach zapobiega zaparciom, które również mogą sprzyjać infekcjom dróg moczowych. Natomiast cytrusy alkalizują mocz, nie należy więc jeść ich w nadmiarze. Niezmiernie ważne jest, by nosić odpowiednią bieliznę, najlepiej bawełnianą i nieobciskającą. W okresie osłabienia organizmu, antybiotykoterapii, czy nadmiernego stresu, warto sięgnąć po probiotyki wspomagające utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Dzięki temu stanie się ona barierą ochronną przed wnikaniem bakterii chorobotwórczych.